Барысавы камяні

Гісторыя

Барысавы камяні - самыя знакамітыя беларускія валуны. Першае захаваная згадка пра іх утрымліваецца ў «Хроніцы Літоўскай і Жамойцкай», складзенай у 16 ​​стагоддзі: «Кожны знойдзе камень у Дзвіне высокі, ад Дзісны месца міля, а ад Полацка сем міль, паміж Дзвіною і Дзісною, на ніз парогаў едучы, на якім камені ёсць крыж і таго князя Барыса пад ім надпіс: «Вспоможи, Божа, раба свайго Барыса ...». У Беларусі існуе група унікальных помнікаў мінулага, так званыя Барысавы камяні. Яны ўяўляюць сабой вялізныя (да некалькіх метраў) валуны з выбітымі на іх крыжамі і рознымі надпісамі. Сваю назву гэтыя камяні атрымалі ад полацкага князя Барыса, які правіў ў XII стагоддзі і імя якога было выбіта на большасці з іх. Барысавы камяні здаўна прыцягвалі да сябе ўвагу.

Аб'ект сягоння

Захавалася ўсяго чатыры «беларускіх» Барысавых каменя, адзін з якіх ў 1888 г. быў вывезены ў Расію і цяпер знаходзіцца ў музеі-запаведніку Каломенскае. У Беларусі засталося тры: каля храма св. Сафіі ў Полацку (Віцебская вобл.), Варацішын крыж у в. Камена (Вілейскі раён, Мінская вобл.) і ў г. Друя (Браслаўскі раён, Віцебская вобл.). Дарэчы, апошні з іх доўгі час быў скрыты пад вадой на глыбіні, куды яго сцягнуў вясновы крыгаход яшчэ ў першай палове XX стагоддзя. Толькі ў 2002 годзе яго ўдалося выявіць і выцягнуць на бераг.