Падарожжа па Верхнядзвінскім раёне

Верхнядзвінскі раён, які мяжуе з Латвійскай Рэспублікай і Расійскай Федэрацыяй, мае багатыя лясныя рэсурсы, тут працякае рака Заходняя Дзвіна са шматлікімі прытокамі – рай для турыстаў і рыбакоў. 

Возера Асвейскае плошчай 53 кв. км з найбуйнейшым у краіне востравам – другое па велічыні ў Беларусі. 

Водна-балотны комплекс ландшафтнага заказніка «Асвейскі» – прыродная жамчужына Беларусі, эталон лясіста-азёрных і балотных ландшафтаў. 

Верхнядзвінск, да 1962 года – Дрыса, у летапісных крыніцах упершыню згадваецца ў 1386 годзе. Умацаваны замак полацкіх князёў паўстаў ля зліцця рэк Дрысы і Заходняй Дзвіны. 

У сучасным Верхнядзвінску найбольш цікавыя два храмы: касцёл Нараджэння Дзевы Марыі і Царква Святога Мікалая. 

Касцёл Нараджэння Дзевы Марыі

Касцёл Нараджэння Дзевы Марыі знаходзіцца ў самым цэнтры горада. Храм быў пабудаваны ў 1809 годзе паміж вуліцамі Дзвінскай, Маскоўскай і Новай Каменнай. Касцёл шмат разоў будаваўся і разбураўся, потым зноў рэстаўраваўся і адчыняў свае дзверы для вернікаў. Так у 1989 годзе каменная аснова будынка ператварылася ў светлы храм з каваным упрыгожаннем фасада і брамы.

Вонкавыя абрысы касцёла маюць выгляд шасцігранніка, да якога з усходняга боку прымыкае квадратная рызніца. Над галоўным уваходам узвышаецца пяціярусная вежа, пакрытая чатырохгранным шатром. Інтэр'ер касцёла мае форму круга дыяметрам 12 метраў, які пераходзіць ад цэнтра да вежы ў прамавугольны план. Асвятленне ажыццяўляецца праз восем вокнаў, у міжаконнях паміж якімі ўладкаваныя паўцыркульныя нішы. У абліччы храма прасочваюцца рысы неаготыкі з элементамі барока.

Храм Святога Мікалая

Храм Святога Мікалая быў пабудаваны ў 1819 годзе на вуліцы Гагарына ў стылі класіцызму. Храм падоўжана-восевай кампазіцыі, у якой вылучаюцца трох'ярусная званіца з шатровым пакрыццём, трапезніца, асноўны аб'ём і аспіда. У год 180-гадовага юбілею званіцу храма ўпрыгожыў сяміпудовы звон. 

Усярэдзіне храма знаходзіцца прыгожы велічны разны іканастас з галоўнай святыняй – Вастрабрамскім абразом Божай Маці.

Царква знаходзіцца ў вельмі маляўнічым месцы, побач з перасячэннем дзвюх рэк: Заходняй Дзвіны і Дрысы. У канцы XIX стагоддзя яна стала галоўным саборным храмам горада і ўлюбёным месцам вернікаў праваслаўнай канфесіі. Праваслаўная царква ў горадзе дзейнічала і ў савецкі час.

Сёння Свята-Мікалаеўская царква з'яўляецца дзеючай, прыцягвае турыстаў сваёй архітэктурнай лаканічнасцю і душэўнай атмасферай.

На тэрыторыі Верхнядзвінскага раёна налічваецца больш за трыста помнікаў гісторыі і культуры, сярод якіх – храмы ў Росіцы і Сар'і, Асвейскі і Сар'янскі паркі. 

Асвея

Асвея – самае паўночнае гарадское паселішча Беларусі. Першая летапісная згадка пра яго зафіксавана ў 1503 годзе. Свой сапраўдны росквіт Асвея перажыла ў часы гаспадарання Гільзенаў і Шадурскіх у XVIII ст. Да нашага часу дайшлі каштоўныя адзнакі таго часу – руіны графскага палаца і стары парк. 

Ёсць у мястэчку Асвея і яшчэ некалькі невялікіх архітэктурных помнікаў, якія добра дапаўняюць турыстычную атмасферу мястэчка.

Сар'я

У вёсцы Сар'я Верхнядзвінскага раёна асноўнай славутасцю з'яўляецца Успенская Царква, пабудаваная тут у 1857 годзе. Будынак гэтага храма будаваўся як касцёл, але адразу ж пасля заканчэння будоўлі быў перададзены праваслаўным вернікам.

На дадзены момант гэты храм лічыцца самай незвычайнай царквой Беларусі, што і выклікае да яе павышаную ўвага турыстаў і вандроўнікаў. Акрамя таго, у храме захоўваюцца абразы Святых Пятра і Фяўронні з часцінкамі іх мошчаў. Гэты фактар прыцягвае ў вёску Сар'я паломнікаў.

Будзе пэўныя, пасля наведвання Верхнядзвінскага краю ў вашай памяці назаўсёды застануцца гасціннасць жыхароў, багацце некранутай прыроды, прастор рэк і азёр, непаўторны водар паветра, прасякнутага пахамі лясоў і лугавых траў.