Сусветная спадчына ЮНЕСКА

Аб'екты матэрыяльнай і духоўнай культуры, якія ўваходзяць у пералік, лічацца важным і каштоўным здабыткам усяго чалавецтва. Пры ўключэнні ў спіс ЮНЕСКА эксперты арыентуюцца на наступныя крытэрыі:

1. Гістарычная значнасць: месцы павінны быць звязаны са значнымі гістарычнымі, культурнымі або рэлігійнымі рухамі, важнымі для гісторыі фігурамі.
2. Архітэктурная або тэхнічная каштоўнасць: будынкі ці збудаванні павінны быць цікавымі з пункту гледжання архітэктурнага стылю, інжынерных рашэнняў або тэхналагічных дасягненняў свайго часу.
3. Унікальнасць: для ўключэння ў спіс падыходзяць рэдкія прыродныя ці культурныя з’явы, раёны, якія маюць геалагічную ці археалагічную каштоўнасць, месцы, дзе захаваліся ўнікальныя экасістэмы, рэліктавыя расліны, выміраючыя жывёлы.
4. Міжкультурная інтэграцыя: арганізацыя разглядае аб'екты, якія ўплываюць на іншыя культуры і народы. Гэта могуць быць месцы, дзе адбываліся гандлёвыя, культурныя, рэлігійныя кантакты, якія спрыялі ўзбагачэнню сусветнай спадчыны.

Матэрыяльныя аб'екты

1. Мірскі замак – сведка багатай гісторыі нашай краіны, узведзены ў XVI стагоддзі. Гэты помнік абарончай архітэктуры – адзіны някультавы прыклад беларускай готыкі, які захаваўся да нашых дзён. Пасля рэстаўрацыі замак атрымаў другое жыццё і стаў адным з самых папулярных турыстычных аб'ектаў краіны. Сёння тут ладзяцца фестывалі, канцэрты, выставы і іншыя культурныя мерапрыемствы.

   

2. Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс – рэзідэнцыя ўплывовага беларускага роду Радзівілаў. Архітэктура Нясвіжскага замка, пабудаванага ў XVI стагоддзі, спалучае рысы барока, класіцызму, ракако, неаготыкі, мадэрнізму. Пасля маштабных аднаўленчых работ комплекс атрымаў выгляд, набліжаны да таго, якім ён быў у час росквіту дынастыі Радзівілаў. Яго шыкоўныя залы, маляўнічыя паркі, калекцыі антыкварыяту і мастацкія творы прывабліваюць турыстаў з усяго свету.

   

3. Нацыянальны парк "Белавежская пушча" – адзін з найстарэйшых еўрапейскіх запаведнікаў. Яго некранутыя лясы – дом для рэдкіх жывёл і птушак, стогадовых дрэваў і раслін з “Чырвонай кнігі”. У самым сэрцы пушчы знаходзіцца запаведнік для зуброў.

   

4. Геадэзічная дуга Струвэ – унікальны міжнародны праект, распрацаваны ў сярэдзіне XIX стагоддзя пад кіраўніцтвам астранома і матэматыка В. Струвэ. Геадэзічная дуга была створана з мэтай вымярэння і вызначэння формы Зямлі і адыграла важную ролю ў развіцці геадэзіі і геафізікі. Яна ахоплівае тэрыторыю дзесяці краін. У спіс ЮНЕСКА ўвайшлі пяць з дзевятнаццаці пунктаў, размешчаных у Беларусі.

   

Нематэрыяльныя аб'екты

У спіс ЮНЕСКА, які ўключае элементы духоўнай спадчыны Беларусі, уваходзяць:

1. "Калядныя цары" – унікальны звычай, які падтрымліваецца ў вёсцы Семежава Мінскай вобласці ў ноч на 14 студзеня. У ім бяруць удзел маладыя мужчыны, адзетыя ў касцюмы, якія нагадваюць вопратку царскіх салдат. Маладыя людзі абыходзяць вясковыя дамы, паказваючы традыцыйныя сцэны.

   

2. "Юраўскі карагод" – палеская традыцыя святкавання Юр'евага дня, якую па сённяшні дзень захоўваюць у вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна.

   

3. Будслаўскі фэст – рэлігійнае свята, падчас якога ўшаноўваюць абраз Маці Божай Будслаўскай. Свята штогод ладзіцца ў Мядзельскім раёне, у аграгарадку Будслаў. На святкаванне традыцыйна з'язджаюцца пілігрымы з розных краін.

   

4. Бортніцтва – рамяство, звязанае з развядзеннем дзікіх пчол.

   

5. Саломапляценне – традыцыйнае беларускае мастацтва, якое не мае аналагаў у свеце.

   

Існаванне на нашай тэрыторыі аб'ектаў, унесеных у спіс сусветнай спадчыны, гаворыць аб важнасці беларускай гісторыі і культуры для ўсёй цывілізацыі.