З'яўляецца адным з самых значных святаў і традыцыйна праводзіцца па ўсёй краіне. Галоўная мэта свята - захаваць народныя купальскія песні, традыцыі, якія стагоддзямі захоўваліся ў народзе, і сёння дораць людзям яркія і цёплыя эмоцыі радасці, шчодрасці і згуртаванасці. З Купаллем звязана шмат дзіўных легенд і паданняў. У народзе верылі, што ў гэтую ноч рэкі свецяцца асаблівым прывідным святлом, а ў іх водах купаюцца душы памерлых у абліччы русалак. Па зямлі ходзяць ведзьмы, ведзьмакі і духі, якія імкнуцца нашкодзіць чалавеку, расліны і звяры размаўляюць, а сонца на досвітку «гуляе».
Убачыць гэтыя цуды, зразумець мову звяроў і птушак можна з дапамогай кветкі папараці, якая па павер'ях зацвітае ўсяго на імгненне раз у год. Яна давала звышнатуральную здольнасць бачыць будучыню і знаходзіць схаваныя скарбы свету, але займець яе мог толькі вельмі смелы чалавек. Пошук «папараць-кветкі» — адзін з самых таямнічых рытуалаў купальскай ночы.
На Купалле беларусы праводзілі яшчэ шмат сімвалічных абрадаў:
• збор гаючых траў і кветак, якія набываюць у гэтую ноч асаблівую сілу;
• рытуал ачышчэння агнём (праз купальскае вогнішча людзі скакалі, у ім спальвалі кола-«сонца», вопратку хворых, старыя рэчы);
• варажба на будучыню (дзяўчыны пускалі па вадзе купальскія вянкі);
• абрадавая вячэра;
• рытуалы абароны дамоў і палёў ад нячыстай сілы;
• прашэнне багатага ўраджаю і дастатку;
• абрадавыя песні і карагоды, шумныя вясёлыя гульні;
• рытуал ачышчэння вадой на досвітку, мыццё расой.
Здаўна ў Купалле ўдзельнічалі ўсе жыхары паселішчаў ад малога да вялікага, бо толькі ўсеагульнае выкананне абрадаў забяспечвала дабрабыт.