Комплекс каля вёскі Рэчкі ўключае два гарадзішчы, селішча і тры курганныя групы. Гэтыя аб’екты датуюцца другой паловай I тысячагоддзя нашай эры. На думку археолагаў, іх пакінулі прадстаўнікі культуры смаленска-полацкіх доўгіх курганоў, якую звязваюць з летапіснымі крывічамі. Пахаванні, выяўленыя на гэтай тэрыторыі, сведчаць пра высокаразвітыя абрады і рытуалы.
Даследаванні праводзяцца археалагічнай экспедыцыяй гістарычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Пад кіраўніцтвам спецыялістаў студэнты атрымліваюць практычны досвед, даследуюць старажытныя пахаванні і фіксуюць артэфакты, якія дазваляюць уявіць жыццё людзей, якія знаходзіліся тут больш за тысячу гадоў таму.
Сярод самых цікавых знаходак – жаночае пахаванне з элементамі крэмацыі. Разам з парэшткамі былі знойдзены аплаўленыя ўпрыгажэнні з каляровага металу, фрагменты скроневага кальца, бронзавыя пранізкі, жалезная спражка, часткі бранзалетаў і фібула, а таксама невялікі керамічны посуд. Такія знаходкі даюць уяўленне не толькі пра традыцыі пахаванняў, але і пра рамесніцкае майстэрства і эстэтычныя прыярытэты тагачаснага насельніцтва.
Яшчэ адной загадкавай знаходкай стала падквадратная яма, выкладзеная і перакрытая зверху дрэвам, але без парэшткаў. Археолагі мяркуюць, што гэта кенатаф – сімвалічная магіла, якая ўзводзілася ў гонар чалавека, цела якога немагчыма было пахаваць. Такія помнікі рэдкія і даюць унікальны матэрыял для інтэрпрэтацыі духоўнага жыцця тагачаснага грамадства.
Акрамя таго, падчас даследаванняў былі выяўлены яшчэ два пахаванні па абрадзе крэмацыі, якія, верагодна, належаць да іншых, раней невядомых этапаў засваення гэтай тэрыторыі. Археолагі плануюць працягнуць раскопкі і ў наступным сезоне.
Акрамя археалагічнага значэння, мясціна ля вёскі Рэчкі мае прыродную ўнікальнасць. Побач з помнікамі знаходзяцца прыродныя пячоры – геалагічная рэдкасць для Беларусі. Паводле апошніх дадзеных, у краіне існуюць усяго дзве такія пячоры. Яны яшчэ чакаюць паўнавартаснага навуковага вывучэння, але ўжо цяпер робяць мясцовасць адметнай і могуць дадаткова зацікавіць геолагаў і турыстаў.
Усе знойдзеныя артэфакты праходзяць першасную апрацоўку ў лабараторыі музейнай справы гістарычнага факультэта БДУ, а потым перадаюцца ў фонды Вілейскага краязнаўчага музея. Гэта дазваляе не толькі захаваць знаходкі, але і зрабіць іх даступнымі для шматлікіх наведнікаў.
Комплекс каля вёскі Рэчкі – гэта магчымасць на свае вочы ўбачыць сляды старажытнай культуры і адчуць атмасферу эпох, што пакінулі пасля сябе не каменныя палацы, а курганы, пахавальныя ямы і загадкавыя рытуальныя прадметы. Гэта рэдкі шанец дакрануцца да матэрыяльнай спадчыны, узрост якой большы за тысячу гадоў.
Гэта месца будзе цікавае:
Комплекс выдатна пасуе для аднадзённай паездкі: даехаць можна аўтамабілем з Мінска, дарога зойме прыкладна паўтары гадзіны. Нягледзячы на адсутнасць развітой інфраструктуры, прырода і гістарычнае значэнне гэтага месца робяць яго вартым увагі.
Археалагічны комплекс каля вёскі Рэчкі – гэта не проста група курганоў. Гэта культурная і навуковая прастора, дзе зліваюцца мінулае і сучаснасць. Кожнае новае адкрыццё тут робіць нашу гісторыю яшчэ больш блізкай і зразумелай, а беларускую зямлю – яшчэ больш дзівоснай.
Калі вы хочаце па-сапраўднаму адчуць глыбіню часу – выпраўляйцеся туды, дзе маўчыць камень, але гаворыць зямля.