Аб аб'екце

Тут устаноўлена пяць памятных знакаў з імёнамі нашых землякоў Герояў Савецкага Саюза Сцяпана Каліноўскага, Ульяна Рыбака, Герояў Сацыялістычнай Працы Аляксандры Шаплыка, надзеі Рудніцкай, Васіля Барысіка і бюст двойчы Героя Савецкага Саюза Сцяпана Шутава. Памятныя знакі выкананы ў мармуры з выявай партрэта Героя і кароткай біяграфічнай даведкі. Бюст с.ф. Шутава быў усталяваны на радзіме героя яшчэ ў 1949 г. У Д. палац. У 1975 г.па рашэнні раённага камітэта партыі і са згоды родных бюст перанеслі ў раённы цэнтр і ўсталявалі ў гарадскім скверы. Ён і паклаў пачатак будучай Алеі Славы.

«...У мястэчку палова, а можа быць і больш габрэйскіх сем'яў з'яўляліся Рабіновіч і Шыфрынымі. Амаль усе былі ў сваяцтве паміж сабой. Дрыбін быў глухім мястэчкам, чымсьці сярэднім паміж вёскай і маленькім горадам: не зусім вёска і не зусім горад. Такая назва паселішча» мястэчка " – існавала тады ў заходніх раёнах Расійскай імперыі: у Польшчы, Беларусі, Правабярэжнай Украіне. Тут жа праходзіла і "рыса габрэйскай аселасці", за якой габрэі жыць не мелі права. У вёсках, якія ўваходзілі ў рысу аселасці, ім забаранялася жыць і мець зямлю. Выключэнне складалі кантонiсты, г. зн. Габрэі, якія адслужылі ў царскай арміі 25 гадоў. Па заканчэнні службы ім у пэўных паселішчах вылучаўся ўчастак зямлі, якая пераходзіла па спадчыне.

Вялікага жадання стаць кантонiстамы сярод габрэяў не было, гэта лічылася як бы Божым пакараннем. Так, каб не патрапіць у кантонiсты, мой дзядуля ажаніўся пятнаццаці гадоў ад роду і да васемнаццаці гадоў у яго нарадзіўся сын. За межамі рысы аселасці маглі жыць габрэі-купцы 1-й і 2-й гільдый, асобы, якія скончылі рамесныя вучылішча і прадстаўнікі свабодных прафесій: лекары, адвакаты, Мастакі, правізары. На дзяржаўную службу, а менавіта: на чыгунку, ва ўстановы сувязі Габрэі не дапускаліся. Існавала таксама працэнтная норма на права навучання іх як у гімназіях, так у інстытутах і універсітэтах. Дрыбін размешчаны быў у прыгожым месцы-сярод лугоў і лясоў на беразе Проні.

Хлапчукамі, бегаючы на раку купацца, мы часта глядзелі, як па рацэ сплаўлялі лес. Акружанае лясамі, лугамі і палямі, аддаленае ад чыгункі на 60 вёрст, наша мястэчка жыло па сваіх, здаўна ўсталяваліся законах. 60 адсоткаў насельніцтва Дрыбіна складалі беларусы, рускія і палякі, 40 адсоткаў – габрэі. Усе жыхары ставіліся да саслоўя мяшчан. У мястэчку было сем вучылішчаў, Базарная ПЛОШЧА, царква, пяць невялікіх сінагог. Кожная сінагога вяла свой летапіс, у які ўносіліся ўсе падзеі з жыцця мястэчка. Нядрэнная па тых часах бальніца, якая дзейнічала ад земскай управы, была пабудавана з дапамогай яе галоўнага лекара Блажевича. Ён жа з'явіўся ініцыятарам адукацыі ў мястэчку сельскагаспадарчага крэдытнага таварыства з пунктам ачысткі насення. У першыя гады савецкай улады Блажэвіч скончыў жыццё самагубствам. Не змог ён глядзець на тое, як душыцца створанае ім з вялікай любоўю, а таксама чуць пагрозы ў свой адрас... Усе дамы ў Дрыбіне былі драўлянымі і будаваліся звычайна на драўляным падмурку, дахі крыліся гонтам-драўлянымі дошчачкамі, з пазамі, падагнанымі адзін да аднаго.

Большасць дамоў ці хат, як іх называлі ў Беларусі, мелі кветнік, у якім раслі разнастайныя кветкі, хіба толькі ў заняпалага і лянівага гаспадара можна было ўбачыць бур'ян. Каля дамоў пралягалі тратуары: хоць і драўляныя, яны надавалі мястэчка гарадскі выгляд. Існавалі ў Дрыбіне дзве абшчыны: Руская (у яе большай часткай уваходзілі беларусы) і яўрэйская – кагал са сваім старастам. Габрэйская абшчына ўтрымлівала рабіна і мела свайго старасту, які быў другой асобай сярод яўрэяў пасля рабіна.

Менавіта ён запрашаў Рэзніка жывёл (у габрэяў забіваць жывёла можна было, толькі вынікаючы строгаму рэлігійнаму рытуалу), ўсталёўваў цэны на кошерное мяса, т.е. мяса скаціны, зарэзанай па рытуалу. У габрэйскіх сем'ях у ежу ішло толькі кошерное мяса – пярэдняя частка тушы, задняя ж, а таксама ныркі, лёгкія і сэрца не ўжываліся і ішлі на продаж... людзьмі самастойнымі лічыліся ўладальнікі майстэрняў – гарбарных, фарбавальных, па чэску воўны і льновалакна, а таксама арандатары млыноў. Да мясцовай інтэлігенцыі прылічалі настаўнікаў, рабіна, медыцынскіх работнікаў, чыноўнікаў валаснога кіравання, работнікаў канцылярыі станавога прыстава, пошты. Уся Навакольная зямля належала памешчыку Епіфанаву.

Ён быў добры дасведчаны лекар і навуковец. Ад мястэчка да яго маёнтка пралягала вялікая ліпавая алея-любімае месца прагулак моладзі, асабліва па суботах"» Вось такі здавалася жыццё Дрыбіна сучасніку. У 1923 г.у Дрыбіне са 1510 жыхароў было 604 габрэі. У гады Вялікай Айчыннай вайны Дрыбін акупавалі нямецкія захопнікі. Яны стварылі тут лагер смерці, знішчылі 2469 грамадзян, у 1943 г.спалілі амаль усе пабудовы. 2 кастрычніка 1943 г. Дрыбін вызвалілі войскі Заходняга фронту. Пасля вайны населены пункт быў адбудаваны, але яўрэяў тут ужо не было.