Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі»

Яго імем названы гарадскія вуліцы, паркі, бібліятэкі, гродзенскі ўніверсітэт, нацыянальны акадэмічны тэатр, сталічная станцыя метро. Помнікі паэту ёсць не толькі ў Беларусі, але і ў Расіі, Ізраілі, Кітаі, ЗША.

Праз 2 гады пасля смерці паэта, у 1944 годзе, у Мінску быў адчынены літаратурны музей, які знаёміць з жыццём і творчасцю класіка. А ў 1945 годзе было прынята рашэнне адчыніць філіял музея ў Віцебскай вобласці, каля вёскі Ляўкі Аршанскага раёна. З 1935 па 1941 год у гэтым месцы, на беразе Дняпра, знаходзілася дача паэта, дзе ён актыўна працаваў і праводзіў час з сям'ёй і сябрамі. Тут, побач з прыгожай натхняльнай прыродай, былі напісаны дзясяткі твораў, якія ўвайшлі ў залаты фонд беларускай літаратуры.

У самым пачатку вайны, у ліпені 1941 года, дача згарэла – у драўляны будынак патрапіў снарад. Пазней, у якасці філіяла музея, дача была адноўлена, а музейная экспазіцыя пашырана. У 1978 годзе адбылося адкрыццё Купалаўскага мемарыяльнага запаведніка «Ляўкі», які дзейнічае ўжо 45 гадоў.

Што можна пабачыць у мемарыяльным запаведніку «Ляўкі»?

Мемарыяльны комплекс уключае:

• Дачу паэта, адноўленую па фота і ўспамінах, – тут экспануюцца асабістыя рэчы Янкі Купалы, мэбля, тэхніка, дакументы. У музеі можна ўбачыць радыёпрыёмнік, пісьмовы стол, за якім працаваў паэт, газавую лямпу і многія іншыя артэфакты 30-40-х гадоў ХХ стагоддзя, якія належалі літаратару.
• Будынак, які раней належаў Копыскаму лясніцтву, – тут, у сям'і лесніка, паэт жыў, калі будаваўся яго дачны дом. У былой канторы лясніцтва захоўваюцца кнігі, рукапісы, партрэты Купалы, літаратурныя выданні розных гадоў, лісты, матэрыялы аб сустрэчах паэта з калегамі па літаратурным цэху – Якубам Коласам, Петрусём Броўкам, Кузьмой Чорным і іншымі.
• Дом кіроўцы – тут знаходзіцца аўтамабіль «Шэўрале», падараваны калісьці літаратару кіраўніцтвам БССР.
• Помнік працы А. Анікейчыка, які выяўляе Купалу, што сядзіць на лаўцы.

Лічбавыя тэхналогіі ўзбагацілі экспазіцыю Купалаўскага запаведніка. У музеі ёсць мультымедыйнае вакно, у якім можна ўбачыць самога паэта, што прагульваецца па садзе пад спеў птушак, пачуць яго голас.

На тэрыторыі музейнага комплексу таксама знаходзяцца гаспадарчыя пабудовы, гасцініца, драўляная лесвіца, якая вядзе да Дняпра. На ўваходзе наведнікаў сустракае інфармацыйны стэнд са схемай запаведніка.

У «Ляўках» праходзяць канцэрты, выставы, літаратурныя вечарыны. Напярэдадні дня нараджэння паэта тут ладзяцца святочныя мерапрыемствы ў яго гонар.

Кожны, хто трапляе ў Купалаўскі запаведнік, адразу разумее, чаму літаратар абраў для адпачынку і натхнення менавіта гэта месца. Высокія сосны, чыстае паветра, цішыня лесу, маляўнічы бераг Дняпра могуць натхніць і абудзіць паэтычную асобу да стварэння новых творчых прац.

Каб патрапіць у мемарыяльны запаведнік «Ляўкі», трэба спачатку даехаць аўтобусам ці электрычкай да Оршы. Пасля аўтобусам «Орша-Копысь», які адпраўляецца з аршанскага аўтавакзала, ехаць да прыпынку «Музей Янкі Купалы».