«Ноч музеяў» – не толькі акцыя планетарнага маштабу, але і сапраўдны баль духу для ўсіх тых, хто любіць высокае мастацтва і можа адрозніць Малевіча ад Шагала. Мэтай дадзенай акцыі з'яўляецца папулярызацыя мастацтва сярод насельніцтва. І ў прыватнасці - сярод прадстаўнікоў маладога пакалення. «Ноч музеяў» – лепшы час, каб паказаць ім тое, чым жыве і дыхае кожны музей планеты. У гэтай акцыі штогод прымае ўдзел больш за дзве тысячы музеяў, як невялікіх і малавядомых, так і славутых, назвы якіх ведаюць усе. Гэта акцыя спадабалася і беларусам, якія штогод замест сну гуляюць па музеях і атрымліваюць асалоду ад яркай культурнай праграмы мерапрыемства.
Гістарычная даведка. 18 мая ўся планета Зямля святкуе Міжнародны дзень музеяў, які ўпершыню стаў адзначацца з 1977 года. Афіцыйна «Ноч музеяў» стартавала ў 1997 годзе ў Берліне. Умовы акцыі былі такімі – бясплатнае наведванне музеяў ноч напралёт. Крэатыўная ідэя настолькі прыйшлася ўсім па душы, што ўжо праз год у гэтым маштабным мерапрыемстве прымаў удзел не толькі Берлін, але і дваццаць другіх нямецкіх гарадоў. У 1999 г. свята перакінулася на Францыю, а потым і на іншыя заходнееўрапейскія дзяржавы. Паступова расла колькасць і музеяў, якія прымалі ўдзел у акцыі, і наведвальнікаў. У 2005 годзе да «Ночы музеяў» далучылася і Беларусь. Усё пачалося з пляцовак Мінска, а менавіта з Нацыянальнага мастацкага музея, які стаў піянерам у беларускай «Ночы музеяў», куды ў першы год прыйшло больш за 2000 наведвальнікаў. Кожны год іх колькасць толькі павялічваецца.
Для «Ночы музеяў» рэкамендацыі такія: час працы да 01.00 і бясплатны ўваход. Аднак самі музеі могуць дапрацоўваць дадзеную прапанову. У тым ліку падаўжаць заяўлены час і браць грошы за наведванне. Акрамя таго, што публіка можа любавацца ўсімі экспанатамі, якія прадстаўлены ў музеі, для яе яшчэ і арганізуюцца святочныя паказы, каб нікому не было нудна. Гэта і тэматычныя лекцыі, і экстравагантныя арт-інсталяцыі, і карысныя майстар-класы, і канцэрты класічнай музыкі, і займальныя квэсты. Дзеля «Ночы музеяў» шматлікія экспанаты нават выносяць са сховішчаў, каб прадэманстраваць усім наведвальнікам. Таму падчас «Ночы музеяў» вы можаце пабачыць тое, што ў звычайныя працоўныя дні музея наўрад ці ўбачыце.
«Ноч музеяў» праходзіць як у беларускай сталіцы, так і ў другіх гарадах. Са сталічных музеяў у мерапрыемстве, як правіла, удзельнічаюць: Нацыянальны мастацкі музей, Літаратурны музей Янкі Купалы, Дом-музей I з'езда РСДРП, Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, Музей гісторыі Мінска і іншыя. У абласных гарадах заўсёды рады гасцям такія пляцоўкі, як Магілёўскі абласны краязнаўчы музей імя Раманава, Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей, Археалагічны музей «Бярэсце». Штогод у гэтым пераліку фігуруе больш за сто беларускіх музеяў. У 2018 годзе іх было 154. У «Ночы музеяў» ёсць свае прыхільнікі, якія кожны год з нецярпеннем чакаюць гэту арыгінальную культурную падзею.