Палац Румянцавых і Паскевічаў у Гомелі

Гісторыя палаца

Гісторыя шляхецкай рэзідэнцыі пачынаецца ў XVIII стагоддзі, калі Кацярына II падаравала П. Румянцаву за ваенныя заслугі невялікі гарадок пад назвай Гомель. Яна таксама вылучыла сродкі на будаўніцтва графскай рэзідэнцыі. Двухпавярховы палац стаў архітэктурным узорам паладыянізму – аднаго з напрамкаў ранняга класіцызму, натхнёнага працамі італьянскага архітэктара А. Паладыя. Гэты стыль прасочваецца як у манументальным абліччы будынка, так і ў дэталях інтэр'еру.

Першы паверх будынка займаюць парадныя залі, на другім размешчаны жылыя пакоі, цокальныя памяшканні былі прызначаны для прыслугі або прыстасаваны пад гаспадарчыя патрэбы.

Пасля смерці графа Румянцава палац перайшоў у спадчыну яго сынам. Адзін з іх пасля прадаў сямейную рэзідэнцыю дзяржаве.

На пачатку XIX стагоддзя новым гаспадаром палаца стаў военачальнік Іван Паскевіч. Па яго загадзе будынак быў рэканструяваны, побач быў створаны маляўнічы парк, куды прывозілі экзатычныя расліны з розных куткоў Расіі і Еўропы. Парк стаў увасабленнем прыгажосці і раскошы – зграбныя альтанкі, шыкоўныя газоны, вытанчаныя скульптуры – кожная дэталь сведчыла пра багацце і высокі мастацкі густ гаспадароў маёнтка.

Доўгія гады палац быў месцам правядзення баляў, святаў, а таксама сховішчам прыватных калекцый мастацтва. Тут часта гасцявалі важныя асобы, у тым ліку прадстаўнікі імператарскай сям'і Раманавых.

Сям'я Паскевічаў валодала палацам да рэвалюцыі, з пачаткам якой будынак быў канфіскаваны. У 1919 годзе тут размясціўся музей, асновай якога сталі калекцыі, сабраныя ўладальнікамі рэзідэнцыі.

У перыяд вайны палац Румянцавых-Паскевічаў пацярпеў, як і большасць будынкаў Гомеля. Пасля перамогі над фашысцкімі акупантамі будынак быў адноўлены, у ім зноў пачаў працаваць музей.

У 1995 годзе было прынята рашэнне адрэстаўраваць архітэктурную каштоўнасць Гомеля. Вынікам працы сталі адноўленыя інтэр'еры пакояў XVIII-XIX стагоддзяў. Насупраць будынка быў усталяваны помнік першаму ўладальніку рэзідэнцыі Пятру Румянцаву.

Сучасны стан палаца Румянцавых-Паскевічаў

Сёння палацава-паркавы ансамбль з'яўляецца адным з самых маштабных архітэктурных помнікаў Гомельшчыны. Былая рэзідэнцыя князёў і графаў, акружаная паркам, – гэта ўвасабленне прыгажосці і гармоніі класічнага стылю. Сюды штодня прыходзяць наведнікі, каб агледзець экспазіцыю музея і ўнікальныя гістарычныя інтэр'еры, даведацца, як праводзілі дні сем'і Румянцавых і Паскевічаў.

Госці палаца могуць агледзець першы паверх, дзе размешчаны Белая і Чырвоная гасцёўні, Калонная зала, памяшканне для ўрачыстых прыёмаў. Музейны фонд палаца складаецца з калекцый, якія гадамі збіраліся гаспадарамі рэзідэнцыі. Тут прадстаўлены:

• прадметы жывапісу;
• царкоўныя рэчы;
• старажытныя кнігі;
• узоры іканапісу;
• зброя;
• манеты;
• антыкварныя прадметы кацярынінскай эпохі;
• асабістыя рэчы былых уладальнікаў палаца.

Экскурсаводы раскажуць наведнікам легенды пра прывід княгіні Ірыны Паскевіч, а таксама гісторыі пра загадкавы цень, які перыядычна бачаць у пахавальні Паскевічаў. У межах экскурсіі можна агледзець саму капліцу-пахавальню, наведаць Пятра-Паўлаўскі сабор, зазірнуць у аранжарэю, створаную па загадзе Ф. Паскевіча ў адным з будынкаў цукровага завода, узысці на аглядную вежу, з якой адкрываецца выдатная панарама горада. І, вядома, абавязкова прайдзіцеся па парку – улюбёным месцы адпачынку жыхароў Гомеля. Ён зачаруе вас прахалоднымі фантанамі, цяністымі прысадамі, маляўнічым лебядзіным ставам, цераз які перакінуты казачны масток.

Дабрацца да Гомеля са сталіцы і іншых абласных цэнтраў можна аўтобусам ці цягніком. Палацава-паркавы комплекс знаходзіцца ў самым цэнтры горада. Ад вакзала сюды можна пад’ехаць на грамадскім транспарце або прайсціся пешшу па праспекце Леніна, які вядзе ад Прывакзальнай плошчы проста да парку.