Рэспубліканскі заказнік «Ельня»

Яго ўзрост складае каля 9 тысяч гадоў. Даўней на месцы балота знаходзіўся вялізны вадаём, які з цягам часу быў затарфаваны. У 1968 годзе з мэтай захавання ўнікальнага балотна-тарфянога масіву і яго экасістэмы тут быў заснаваны Рэспубліканскі гідралагічны заказнік «Ельня». Асаблівасць балота Ельня ў тым, што яго незвычайны ландшафт і біяразнастайнасць характэрны для тундры.

Агульная плошча заказніка складае крыху больш за 25 тысяч гектараў, з іх амаль 19 тысяч займае балота. Апроч верхавых балот на тэрыторыі прыродаахоўнага комплексу размешчаны плакорныя дубравы, хвойныя і лісцевыя лясы, а таксама больш за 100 азёраў, самыя вялікія сярод іх – Чорнае, Бярэжа, Белае, Яжгіня. Маляўнічы краявід Ельні – гэта чаргаванне азёраў, балотна-тарфяных масіваў, зарослых лесам мінеральных астравоў, берагоў з балотнай расліннасцю: мохам, верасам, расіцай.

Балотна-азёрны комплекс «Ельня» з'яўляецца домам для рэдкіх сысуноў, птушак, рэліктавых раслін і насякомых. Сярод чырвонакніжных звяроў тут можна сустрэць барсука, сярод рэдкіх прадстаўнікоў флоры – вярбу чарнічную, марошку прысадзістую, цыбулю мядзведжую, шпажнік чарапіцавы, сфагнум. На балотах таксама ў прыродных умовах растуць журавіны. Сярод выміраючых відаў птушак у Ельні сустракаюцца гагач чорнаваллёвы, белая курапатка, чорны бусел, шэрая чайка.

Ельненскі балотны масіў мае важнае значэнне ў міграцыі птушак. Блізу 20 тысяч каляводных асобін прызямляецца на тэрыторыі Ельні ў перыяд сезонных пералётаў. Водна-балотныя ўгоддзі заказніка з 2002 года ахоўваюцца Рамсарскай канвенцыяй.

Што рабіць турысту ў заказніку "Ельня"?

Рэспубліканскі ландшафтны заказнік функцыянуе не толькі як цэнтр захавання прыроды, але і як лакацыя для экатурызму. Колькасць людзей, якія наведваюць Ельню з турыстычнымі мэтамі, штогод павялічваецца.

Заказнік прапануе наведнікам наступныя актыўнасці:

• Пешыя і веласіпедныя прагулкі па экалагічных сцежках.
• Пешыя маршруты па верхавых і пераходных балотах, у тым ліку з начлегамі. Турыстычны рыштунак можна ўзяць у арэнду ў самім заказніку.
• Наведванне экалагічнага візіт-цэнтра ў Міёрах, дзе праводзяцца майстар-класы, гульні і інтэрактыўныя заняткі на экатэматыку, арганізуюцца прагляды фільмаў пра прыроду. У цэнтры размешчаны гульнявыя тэрміналы і стэнды, якія знаёмяць з прыроднай разнастайнасцю заказніка.
• Энтамалагічныя экскурсіі – назіранне за светам насякомых у суправаджэнні прафесійнага вучонага-энтамолага.
• Назіранне за жураўлямі, цецерукамі ў час такавання ды іншымі птушкамі Ельні. Кожны верасень у Міёрах на базе заказніка праводзіцца фестываль "Жураўлі і журавіны Міёрскага краю".
• Паходы па балотах у балотаступах або паездкі на адмысловым транспарце – балотаходзе.

Наведаць ландшафтны заказнік можна як самастойна, так і ў суправаджэнні дасведчаных правадыроў. Самы спрыяльны час для візіту на балота Ельня – з мая па кастрычнік. Каб трапіць у заказнік, спачатку трэба дабрацца да Міёраў. Дарога з Мінска зойме каля 4 гадзін, са сталіцы ў населены пункт ходзяць рэгулярныя аўтобусы. Пры наведванні заказніка ўлічвайце ўмовы надвор'я, абувайце зручны абутак, не забывайцеся ўзяць з сабой пітную ваду і рэпеленты.