Што паглядзець у Крычаве і Мсціслаўі?

Гэты горад яшчэ называюць беларускім Суздалем за яго прыгажосць і багатую гісторыка-культурную спадчыну. У гэтым упэўніліся ўдзельнікі выязнога семінара «Прэзентацыя турыстычнага патэнцыялу Мсціслаўскага і Крычаўскага раёнаў», сярод якіх прысутнічалі прадстаўнікі турарганізацый і экскурсаводы.

Пустынскі Свята-Успенскі манастыр

Першым пунктам наведвання стаў Пустынскі Свята-Успенскі манастыр. Ён адзін з найстарэйшых у нашай краіне. Гісторыя манастыра пачынаецца з 1380 года. Заснавальнікам лічыцца Мсціслаўскі князь Лугвеній (Сімяон) – сын вялікага князя Альгерда. Паводле легенды, манастыр закладзены каля крыніцы, вада з якой дапамагла князю вылечыцца ад слепаты. Гэтая крыніца захавалася да нашых дзён.

На тэрыторыі манастыра размешчана некалькі храмаў: Пакрова Божай Маці, Нараджэння Божай Маці і сабор Успення Божай Маці. Цікава, што з пачаткам аднаўленчых работ у 2000-х гадах у будынку, дзе ў дарэвалюцыйны час вучыліся дзеці з бедных сялянскіх сем'яў, была знойдзена Нерукатворная выява Збавіцеля. Факт нерукатворнага вобраза пацвердзілі спецыялісты, якія вывучалі гэты феномен. Яшчэ тут знайшлі падземны ход, па якім мог праехаць вершнік. Куды вядзе – невядома, бо амаль цалкам засыпаны.

Мсціслаў

Мсціслаў унікальны тым, што захоўвае багатую гісторыка-культурную спадчыну:

Дзявочая гара: гарадзішча старажытных балтыйскіх плямёнаў, дзе захаваўся земляны абарончы вал I стагоддзя да нашай эры;
Замкавая гара: музейны комплекс пад адкрытым небам уключае ў сябе стылізаваны драўляны гарадок XII-XIV стагоддзяў, музей-раскоп з фрагментам старажытнага Мсціслаўя, аглядныя вежы-вароты і музей з хрысціянскімі абразамі жыхароў Мсціслаўя;
Касцёл Ушэсця Дзевы Марыі: узведзены манахамі-кармелітамі ў 1637 годзе. Пазней яго дапрацаваў знакаміты архітэктар Ян Глаўбіц. Захаваліся фрэскі з сюжэтамі пра мсціслаўскія бітвы падчас руска-польскай вайны 1654-1667 гадоў;
Кафедральны сабор Святога Аляксандра Неўскага: адно з самых высокіх збудаванняў у Мсціслаўі. Быў створаны ў стылі барока ў 1870 годзе. Асаблівасць храма –  алтарная частка, павернутая на паўднёвы захад. А нейтральную афарбоўку званіцы і вялікага купала змянілі на пазалоту.

Мсціслаўскі раённы гісторыка-археалагічны музей

Ведаеце, чым адметны Мсціслаўскі раённы гісторыка-археалагічны музей?  Гэта адзіны музей у Магілёўскай вобласці, значная частка экспанатаў якога атрымана падчас археалагічных раскопак.

Пастаянная экспазіцыя прадстаўлена ў трох залах, дзе адлюстраваны асноўныя вехі гісторыка-культурнага развіцця рэгіёна. Найбольшую цікавасць уяўляе калекцыя «Археалогія», сярод шматлікіх экспанатаў якой вылучаюцца крыж-энкалпіён і шкляныя бранзалеты XII – XIII стст., клінаватыя каменныя шліфаваныя сякеры бронзавага веку, шкляная пячатка з выявай герба князя Ціханавецкага XVII ст., нідэрландскі залаты дукат 1652 г. і іншыя.

Скульптурная кампазіцыя «Спяваючыя»

Удзельнікі семінара прыехалі да скульптурнай кампазіцыі «Спяваючыя». Гэта помнік ахвярам нацызму. Крычаўскі раён быў акупаваны нямецкімі войскамі з 1941 па 1943 год. Тут, недалёка ад вёскі Прудок, адбылася жудасная трагедыя: у гады вайны нацысты расстралялі больш за 1200 чалавек – вязняў Крычаўскага лагера смерці.

Сярод ахвяр былі і артысты з Масквы – спявак Аляксандр Акаемаў і хормайстар Маскоўскай філармоніі Генадзь Лузенін. Іх расстралялі 21 лютага 1943 г. У памяць аб загінуўшых у 1982 годзе на месцы расстрэлу ўстаноўлена скульптурная кампазіцыя «Спяваючыя». Яе аўтары – скульптар Эдуард Астаф'еў і архітэктар Юрый Казакоў.

Палац Пацёмкіна

Яшчэ адзін цікавы аб'ект, які наведалі ўдзельнікі семінара – «Гістарычны музей у Крычаве». Ён размясціўся ў палацы Пацёмкіна – помніку архітэктуры XVIII ст. У музеі адноўлены розныя падзеі з жыцця краю ў мінулыя гістарычныя эпохі. Гістарычныя рэканструкцыі прадстаўлены інтэр'ернымі заламі «Гісторыя палаца», «Пакой кіруючага маёнткам», «Буфетная», «Канапавая», «Будуар», «Рыцарская зала».

Сярод найбольш каштоўных музейных прадметаў – кальчуга XVIII ст., кніга Сімяона Полацкага «Абед душэўны» (1681 год), пячатка паліцэйскага прыстава 1 стану Чэрыкаўскага павета, пячатка загадчыка склада спіртзавода памешчыка Галынскага, скарбы манет XVI – XVIII стагоддзяў.

З моманту стварэння музей стаў своеасаблівым культурным цэнтрам горада і раёна. Тут праходзяць розныя мерапрыемствы, прысвечаныя яркім падзеям і значным датам: «Пацёмкінскія забавы», «Пацёмкінскі баль», «Ноч музеяў», «Музычны салон».

Таксама для ўдзельнікаў семінара правялі аглядную экскурсію па Крычаве з наведваннем храма Уваскрэсення Хрыстова, Свята-Мікалаеўскай царквы і гарадзішча «Замкавая гара».

«Актуальныя пытанні развіцця турызму ў Мсціслаўскім і Крычаўскім раёнах Магілёўскай вобласці» абмеркавалі на круглым стале, які аб'яднаў удзельнікаў семінара і прымаючы бок.

Галоўны спецыяліст сектара спорту і турызму Крычаўскага райвыканкама Вікторыя Грынцалёва ў сваім выступленні закранула актуальныя пытанні развіцця турызму. Сёння ў раёне актыўна развіваецца спартыўны, прамысловы і гісторыка-культурны турызм. І сур'ёзная ўвага надаецца павышэнню ўзроўню сэрвісу і развіццю інфраструктуры.

Тургаліна – гэта шматвектарная работа. Важна выкарыстоўваць існуючы патэнцыял не толькі для прыцягнення турыстаў: гісторыка-культурную спадчыну неабходна задзейнічаць у рабоце з моладдзю, каб далучыць да гісторыі роднага краю, падкрэсліла ў сваім выступленні загадчыца аддзялення па асноўнай дзейнасці Крычаўскага раённага цэнтра дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі «Крэчут» Вікторыя Плуткова. Тут упэўненыя: патрыятызм выхоўваецца праз дзеянне. Таму для навучэнцаў праводзяць экскурсіі па месцах баявой славы, школьнікаў знаёмяць з помнікамі прыроды і культуры, для дзяцей арганізуюць палатачныя гарадкi.

Аб турыстычнай жамчужыне паўднёва-усходняга рэгіёна Магілёўскай вобласці распавёў дырэктар «Гістарычнага музея Крычава» Уладзімір Мішчанка. У сваім выступленні ён звярнуў увагу, што ў апошні час усё большай папулярнасцю карыстаюцца анімацыйна-тэатралізаваныя праграмы. І музей актыўна прапануе турыстам розныя варыянты: арганізуе музычны і літаратурны салоны, майстар-класы па бальных танцах, а таксама праводзіць пацёмкінскія чаяванні.

Круглы стол прайшоў на адным дыханні. Ажыўленая гутарка часам перарастала ў дыскусію, што ў каторы раз пацвердзіла: у турагаліне працуюць ініцыятыўныя, зацікаўленыя і неабыякавыя спецыялісты.