Свята-Успенскі сабор Жыровіцкага манастыра: невядомыя факты

Гістарычныя факты

Сабор быў закладзены ў 1613 годзе па ініцыятыве Івана Мялешкі, кашталяна Смаленскага, які ў той час валодаў Жыровічамі. Унутранае аздабленне выканана на сродкі, ахвяраваныя Львом Сапегам. Будаўніцтва вялося на працягу амаль 40 гадоў і завяршылася ў 1760 годзе.

Архітэктура

Успенскі сабор – грандыёзнае збудаванне, гарманічна спалучаючае ў сабе рысы розных архітэктурных стыляў:

Барока: характэрна для фасадаў, упрыгожаных пілястрамі, карнізамі, а таксама скульптурнымі элементамі.

Ракако: выяўляецца ў вытанчаных дэкаратыўных дэталях, арнаментах, у тым ліку на фасадах і ў інтэр'еры.

Класіцызм: прасочваецца ў строгіх лініях, сіметрыі, а таксама ў выкарыстанні антычных матываў у дэкоры.

Візантыйская архітэктура: адлюстравана ў базылічнай планіроўцы сабора, якая характэрна для старажытнахрысціянскіх храмаў.

Вышыня сабора дасягае 40 метраў, а даўжыня складае каля 55 метраў.

Інтэр'ер сабора вылучаецца раскошным убраннем, выкананым у традыцыях іканапісу і дэкаратыўнага мастацтва праваслаўнай царквы.

За сваю гісторыю храм перажыў некалькі рэканструкцый і перабудоў – у 1655, 1821 і 1867 гадах. Сучаснае аблічча сабор атрымаў пасля апошняй рэканструкцыі.

Цікавыя факты

Вежы: першапачатковы праект прадугледжваў дзве вежы на галоўным фасадзе, але яны так і не былі пабудаваны.

Купалы: сабор мае пяць купалоў, якія сімвалізуюць пяць ран Хрыста.

Іканастас: у 1779 годзе для яго роспісу запрасілі Рыгора Мядзведскага. Звяртаюць на сябе ўвагу і «Спас Уседзяржыцель», які з'яўляецца цэнтральным абразом, і iконы апосталаў.

Інтэр'ер: унутранае аздабленне храма ўражвае багаццем іканастасаў, роспісаў, скульптур, а таксама выкарыстаннем каштоўных матэрыялаў, такіх як дрэва, мармур і золата. Святыня захавала роспісы розных часоў. Напрыклад, на плафоне пад купалам роспіс адносіцца да 18 стагоддзя.

Другая Сусветная вайна: у гады ваеннага ліхалецця бамбёжкі і абстрэлы храм абмінулі. Відавочцы ваенных падзей і старажылы сцвярджаюць, што перад храмам была велізарная варонка ад бомбы. Пры гэтым будынак застаўся цэлым.

Сёння Свята-Успенскі сабор – не толькі рэлігійны цэнтр, але і важны архітэктурны помнік, сімвал Жыровіцкага манастыра і адзін з самых вядомых храмаў Беларусі. Ён прыцягвае мноства паломнікаў, турыстаў і проста вернікаў, якія прыязджаюць сюды, каб пакланіцца святыням, памаліцца і атрымаць асалоду ад прыгажосцi гэтага выдатнага збудавання.