Кожны помнік валодае ўнікальнымі ўласцівасцямі і мае вялікае гістарычнае і культурнае значэнне для Рэспублікі Беларусь. Давайце пазнаёмімся з найкаштоўнейшымі з іх.

Брэсцкая вобласць

Драгічынскі раён

«Карыя авальная «Брашавіцкая». Гэты батанічны помнік прыроды – адзіны ў краіне арэхаплодны экзэмпляр. Вышыня дрэва складае амаль 25 метраў, а ўзрост дасягае 110 гадоў.

Баранавіцкі раён

Крыніца «Ясенец» – унікальны гідралагічны помнік прыроды з высокай якасцю вады. Вада праходзіць скрозь пароды, размешчаныя гарызантальна, таму тып такой крыніцы называюць узыходзячым.

Брестская область

Маларыцкі раён

Валун «Чортаў камень» хмелеўскі – ружовы сярэднезярністы граніт скандынаўскага паходжання. Яго параметры: 2,5 м – у даўжыню, 2,1 м – у шырыню і 1,75 м – у вышыню.

Ляхавіцкі раён

Найкаштоўнейшы батанічны помнік – парк «Савейкі». Уваходзіць у склад палацава-паркавага комплексу XIX стагоддзя. Паўднёва-заходняя частка парку прадстаўлена воднай кампазіцыяй з трох сажалак, звязаных паміж сабой пратокамі і дамбамі.

Столінскі раён

Парк «Манькавіцкі» – батанічны помнік прыроды, размешчаны на беразе Гарыні. У пейзажным парку 1885 г. экзатычныя насаджэнні суседнічаюць з мясцовымі. 

Віцебская вобласць

Сенненскі раён

Тут знаходзіцца славуты «Чортаў камень», або «Кравец». Паводле легенды кравец браў платныя заказы нават у рэлігійныя святы. За гэта ён быў пераўтвораны ў камень. Гэты заходне-фінскі валун ледавіковага паходжання з'яўляецца другім па памерах у краіне. Гігант важыць амаль 340 тон.

Аршанскі раён

У старадаўнім парку «Высокае» захавалася частка сядзібы Макшыцкага – ліпавая алея. Узрост дрэў батанічнага помніка прыроды складае 120-140 гадоў.

Витебская область

Міёрскі раён

Каля 1-3 тысяч гадоў таму з'явіўся гідралагічны помнік прыроды – Крыніца Святога Яна, якая ўпадае ў раку Авуту. Крыніца асвечана праваслаўнай царквой як крыніца Іаана Хрысціцеля. Побач пабудаваны купель і капліца.

Пастаўскі раён

Раён знакаміты геалагічным помнікам прыроды, якi называецца Гара Лысая. Гэта пагорак, які мае купалападобную форму, выпуклую вяршыню і схілы, узвысіўся на 155 метраў. У народзе ён празваны Чортавай гарой – у гонар моста праз раку Спорыцу.

Лепельскі раён

Тут размясціўся Цар-дуб «Тадулінскі». Эстэтычная, гісторыка-культурная і навуковая каштоўнасць гэтага батанічнага помніка прыроды абумоўлена яго 220-гадовым узростам, а вышыня волата – 33,4 м.

Гомельская вобласць

Лоеўскі раён

Агаленне Лоеў сфарміравалася 135-110 тысяч гадоў таму. Вышыня геалагічнага помніка, які мае сусветную вядомасць, складае 18-20 метраў.

г. Гомель

Старадаўні пейзажны парк Беларусі XIX стагоддзя, размешчаны ў гістарычным цэнтры, з'яўляецца ўнікальным батанічным помнікам прыроды. На тэрыторыі палацава-паркавага ансамбля размясцілася 40-метровая аглядная вежа.

Гомельская область

Жлобінскі раён

Яшчэ адзін парк канца XIX стагоддзя – Красны бераг. Узрост дрэў англійскага парку складае 80-100 гадоў.

Рэчыцкі раён

Унікальная дуброва «Рэчыцкая» размясцілася ў аднайменным раёне. Тут растуць найкаштоўнейшыя дубы, узрост якіх складае 120-145 гадоў.

Калінкавіцкі раён

Гідралагічны помнік «Пеніца» Раства Багародзіцы ўключае ў сябе невялікую капліцу, купальню і крынічны ручай. Асвяцілі крыніцу ў гонар Раства Багародзіцы.

Гродзенская вобласць

Слонімскі раён

150-220 тысяч гадоў таму ўтварыўся невялікі пагорак з розназярнiстага пяску і жвірова- галечнага матэрыялу. У наш час гэта геалагічны помнік прыроды – гара «Каўпак».

Ашмянскі раён

Геалагічны помнік прыроды «Нявесцiн камень» валодае містычнымі ўласцівасцямі як для незамужніх, так і для сямейных пар. Гэты аландскі астраўны валун з ружовага граніту прынесены каля 130-150 тысяч гадоў таму.

Гродненская область

Гродзенскі раён

У батанічным помніку прыроды «Свяцк» расце больш за 30 відаў рэдкіх і экзатычных дрэў і кустоў. Маляўнічы англійскi парк пабудаваны ў XVIII ст. для дваранскага роду Валовічаў.

Ваўкавыскі раён

Агаленне «Рось» з'явілася ў крэйдавым кар'еры каля 67-69 тысяч гадоў таму. Геалагічны помнік прыроды – гэта комплекс перавернутых горна-асадачных парод.

Іўеўскі раён

Прэснаводная крыніца «Іўеўская» з'яўляецца ўзорам па якасці прэснаводнай вады. Першыя згадкі пра яе датуюцца 1914 годам.

Мінская вобласць

Клецкі раён

Частка былой летняй рэзідэнцыі Радзівілаў прадстаўляе навуковую і гісторыка-культурную каштоўнасць. Батанічны помнік прыроды канца XVIII ст. уяўляе сабой пейзажны парк, дзе ўзрост дрэў перавышае 200 гадоў.

Барысаўскі раён

Мясцовасць уключае ў сябе Старабарысаўскі лес, які дзеліцца на пяць тыпаў. Узрост некаторых участкаў складае 100-150 гадоў. 

Минская область

Валожынскі раён

Марэнавы пагорак, гара «Замэчак», ўтварыўся 220-150 тысяч гадоў таму і ўзвышаецца на 225 метраў над узроўнем мора. Вяршыня і схіл геалагічнага помніка прыроды маюць шмат буйных і дробных валуноў.

Мядзельскі раён

Гідралагічны помнік прыроды – «Млын» – створаны ў мэтах захавання крынічнага комплексу, валодае высокай экалагічнай якасцю вады. Побач з крыніцай знаходзяцца разваліны старога млына 1903 г.

Вілейскі раён

Геалагічны помнік прыроды ўтварыўся 130-110 тысяч гадоў таму. Агаленне «Вінцэнтава» прадстаўляе каштоўнасць для вывучэння флоры.

Магілёўская вобласць

Слаўгарадскі раён

«Блакітная крыніца» – возера 2-метровай глыбіні. Гідралагічны помнік прыроды захоўвае тэмпературу +8 градусаў на працягу года.

Чэрыкаўскі раён

Каштоўныя дрэвавыя пароды батанічнага помніка прыроды – «Вепрынская дуброва» – маюць двухсотгадовы ўзрості. Гэтаму ўчастку нададзена водаахоўнае значэнне.

Могилевская область

Шклоўскі раён

Назіральная пляцоўка геалагічнага помніка прыроды «Лысая гара» адкрывае неверагодны від на Днепр і агаленне Ніжнінскі роў.

Кіраўскі раён

Мястэчка ўражвае батанічным помнікам прыроды «Булгакаў». Гэта старадаўні парк першай паловы XIX стагоддзя, частка якога засаджана ўнікальнай хваёвай алеяй.

Горацкі раён

У дэндралагічным парку, заснаваным у 1847 годзе, растуць насаджэнні ўзростам ад 150 да 200 гадоў.

Мінск

У Мінскім раёне 150 тысяч гадоў таму з'явіўся «Камень кахання». Гэта геалагічны прыродны помнік скандынаўскага паходжання вагой амаль 22 тоны. Пагаворваюць, што гэты валун быў ахвярнікам.

«Святыя крыніцы» ўваходзяць у крынічны комплекс змешанага тыпу. Гідралагічны помнік прыроды, уздоўж якога размясцілася экалагічная сцежка, упадае ў раку Удру.

Минск

Пяцідзесяцігадовая дуброва «Шчомысліцкая» з'яўляецца батанічным помнікам прыроды. Дыяметр яе ствалоў даходзіць да аднаго метра.

Агаленне «Заслаўе» прадстаўляе навуковую каштоўнасць у вывучэнні ледавіковага рэльефу, які з'яўляецца рэдкім на тэрыторыі Беларусі.

Выток ракі Пцічы бярэ пачатак у балоцістай мясцовасці на Мінскім узвышшы, якая не падвяргалася меліярацыі.