Нацыянальны мастацкі музей Рэспублікі Беларусь

Гісторыя з няпростым лёсам

Гісторыя музея пачалася ў 1939 годзе з адкрыцця Дзяржаўнай карціннай галерэі БССР. Яе фонды фарміраваліся з калекцый гістарычных музеяў Беларусі і нацыяналізаваных сядзіб, многія экспанаты былі падараваны вядучымі расійскімі музеямі, у тым ліку Траццякоўскай галерэяй і Эрмітажам. Аднак ужо з пачаткам Вялікай Айчыннай вайны большая частка калекцыі была страчана – яе не паспелі эвакуіраваць, і лёс многіх шэдэўраў да гэтага часу застаецца невядомым.

Пасляваенныя дзесяцігоддзі сталі часам аднаўлення. Музей літаральна збіралі наноў: кіраўніцтва набывала творы сучасных мастакоў, супрацоўнікі ладзілі навуковыя экспедыцыі, іншыя музеі даравалі каштоўныя экспанаты. У 1957 годзе музей атрымаў новы будынак на вуліцы Леніна, узведзены па праекце архітэктара Міхаіла Бакланава. Урачысты фасад з франтонам і скульптурамі стаў адной з дамінант у архітэктурным абліччы цэнтра Мінска і нават трапіў на купюру вартасцю 1000 беларускіх рублёў узору 2000 года.

Калекцыі, якія натхняюць

Сёння калекцыя музея ўключае больш за 20 раздзелаў – ад старажытнабеларускага іканапісу да твораў сучаснага мастацтва, ад рускай рэалістычнай школы да ўсходняй керамікі і еўрапейскага барока.

Беларускае мастацтва – гонар музея. Тут можна ўбачыць абразы XII–XVIII стагоддзяў, разныя царскія брамы з Магілёўскага сабора, жывапіс Івана Хруцкага, Станіслава Жукоўскага, Вітольда Бялыніцкага-Бірулі. Асаблівая каштоўнасць калекцыі – карціна «Зімовы сон», за якую мастак атрымаў залаты медаль на выставе ў Барселоне ў 1911 годзе.

Сярод рускага мастацтва – шэдэўры Івана Айвазоўскага, Івана Шышкіна, Іллі Рэпіна, Міхаіла Урубеля. У экспазіцыі можна ўбачыць «Месячную ноч. Здраўнёва» І. Рэпіна, натхнёную беларускімі краявідамі, а таксама палескія пейзажы, створаныя І. Шышкіным.

Калекцыя заходнееўрапейскага мастацтва ахоплівае работы творцаў XVI–XIX стагоддзяў. Напрыклад, карціна Джыралама Тропы «Музыкі» – адзіная работа гэтага аўтара на постсавецкай прасторы. Не менш цікавыя гарадскія сцэны галандскага мастака Томаса Херэманса, у якіх увасоблена атмасфера паўсядзённага жыцця Еўропы XVII стагоддзя.

Мастацтва Усходу прадстаўлена парцэлянай, тэкстылем і скульптурай з Кітая, Японіі, Індыі. Адзін з унікальных экспанатаў – статуэтка «Белая Тара», будыйская багіня спачування, выкананая ў тэхніцы агнявога залачэння.

Сучасны музейны квартал

Музей актыўна развіваецца: побач з гістарычным будынкам з’явіліся новыя карпусы, злучаныя шклянымі галерэямі. Сучасная прастора дазваляе не толькі дэманстраваць пастаянныя калекцыі, але і праводзіць часовыя выстаўкі, лекцыі, майстар-класы і творчыя сустрэчы. У склад музея ўваходзяць таксама тры філіялы: у Мінску – Дом Ваньковічаў, у Раўбічах – Музей беларускага народнага мастацтва, у Магілёве – Музей В. Бялыніцкага-Бірулі.

Цяпер працягваецца праца над стварэннем паўнавартаснага музейнага квартала. Плануецца адкрыццё парка скульптур, кафэ, арт-рэстаранаў, сувенірных крам і новых павільёнаў для экспазіцый. Такім чынам, музей будзе не толькі месцам сустрэчы з мастацтвам, але і камфортнай прасторай для адпачынку і камунікацыі.

Як наведаць

Нацыянальны мастацкі музей знаходзіцца па адрасе: вуліца Леніна, 20. Найзручней скіравацца сюды пешшу ад станцый метро «Кастрычніцкая» або «Купалаўская». Музей працуе штодня, акрамя аўторка. Білеты можна набыць анлайн або ў касе.

Чаму варта пайсці

Наведванне Нацыянальнага мастацкага музея – гэта магчымасць за некалькі гадзін прайсці праз стагоддзі і кантыненты, дакрануцца да багатай культуры Беларусі і ўбачыць сапраўдныя шэдэўры сусветнага мастацтва. Тут будзе цікава як знаўцам, так і тым, хто толькі пачынае сваё знаёмства з мастацтвам. А каб раскрыць усю глыбіню калекцыі, найлепш замовіць экскурсію з прафесійным гідам, якая будзе новым натхняльным падарожжам у свет культуры.

Объекты рядом